Âdetleri değiştirmesi

Küçük bir topluluk düşünün! Bu topluluk son derece inatçı ve âdetlerine son derece bağlı bulunsun ve bu âdetler onların damarlarına kadar karışıp benliklerine işlemiş olsun.

Siz de böyle bir toplulukta büyük bir hâkim olduğunuzu farz edin!

Acaba büyük bir hâkim olmakla birlikte, çok çalışıp gayret göstererek bu küçük ve inatçı kavimdeki kaç âdeti değiştirip yerlerine güzel ahlakı tesis edebilirdiniz?

Bu soruya cevap vermeden önce şunları da düşünün!

Bir baba, evladındaki kötü bir ahlakı onlarca nasihatine rağmen bazen değiştiremiyor…

Bir öğretmen o kadar çabasına rağmen bazen bir öğrencinin kötü ahlakını yok edemiyor…

Bunca kanun koyucu, şiddetli cezalara rağmen hırsızlık gibi bir suçu önleyemiyor…

Bir doktor bir tiryakiye sigara gibi küçük bir alışkanlığı bile bıraktıramıyor…

Şimdi acaba siz büyük bir hâkim olarak, bu inatçı ve âdetlerine bağlı topluluktan kaç âdeti ne kadar zamanda kaldırabilirdiniz?

Malumdur ki, sigara gibi küçük bir âdeti, küçük bir toplulukta, büyük bir hâkim, büyük bir gayretle geçici olarak ancak kaldırabilir. Hâlbuki Hz. Muhammed (s.a.v.) küçük bir kuvvet ve küçük bir himmetle, birçok büyük âdetleri, hem de inatçı ve âdetlerine mutaassıp bir kavimden az bir zamanda kaldırmış ve yerlerine öyle yüksek bir ahlakı yerleştirmiştir ki, bunun tarihte emsali yoktur.

İşte Hz. Muhammed (s.a.v.)’in asr-ı saadetini görmeyenlerin gözüne Arap yarımadasını sokarak diyoruz ki, haydi yüzlerce filozofu alın ve oraya gidin, tam yüz sene çalışın! Acaba o zatın, o zamana nispeten bir senede yaptığı icraatın yüzde birini yapabilecek misiniz? Bu hakikati aklına sokmayanın, Arap yarımadasını gözüne sokuyoruz!